Apogeum architektury ottońskiej stanowi po benedyktyński kościół św. Michała w Hildesheim. Benedyktynów do miasta sprowadził bp Bernward i w 1010 roku nakazał wznoszenie kościoła. Budowa trwała do 1033 roku i powszechnie uważa się, ze bp Bernward osobiście brał udział w projektowaniu nowej świątyni. Stan obecny to efekt rekonstrukcji powojennych.
Jest to dwuchórowa, dwutranseptowa trzynawowa bazylika. Nawa Głowna i nawy poprzeczne mają tą samą szerokość przez co na ich przecięciu wyodrębnia się kwadrat, który jest zasadniczym modułem budowli. To „wydzielone” przecięcie otwiera się na cztery strony taką samą szerokością i wysokością. Początki takiego pomysłu pochodzą co prawda z arch. karolińskiej [klasztor St. Galen], ale dopiero w Hildesheim nadaje on wnętrzu zupełnie nowy wyraz. Nawy wydzielają podpory w układzie saskim [alternacja: filar-kolumna-kolumna-filar a łuki archiwolt podkreślone są poprzez zastosowanie dwukolorowych klińców. Naprzemienny układ kolumn i filarów nadaje wnętrzu rytm i dzieli je na trzy części. Powyżej strefy arkad wznosi się gładka ściana oddzielona cienkim gzymsem. Wysoko, pod dekorowanym malarsko płaskim sufitem umieszczono okna, których osie nie pokrywają się jednak z osiami arkad międzynawowymi. W kościele zachowały się nieliczne kapitele kostkowe z czasów Bernwarda.
Cechy charakterystyczne:
– symetryczny plan (korzenie w architekturze karolińskiej)
– addycyjność brył
– budowla dwuchórowa – zachodni chór znacznie bardziej rozbudowany
– niski pierścień obejścia – dwór obejściowy z kręgu wpływów francuskich
– brak empor zwiększa czytelność płaskiej ściany
– inny układ alternacji podpór (A-B-B-A; dwa obowiązujące w architekturze ottońskiej)
– w ramionach transeptu chóry (empory) anielskie (galerie w szczytowych partiach transeptu służące
liturgii benedyktyńskiej)
– bogate kapitele dodane w XII w., pierwotnie były kostkowe
– obejście wokół krypty (halowej), drążone nisze związane z kultem relikwii (tam je eksponowano)
Pojawia się przęsło skrzyżowania jako moduł architektoniczny, nadaje proporcji budowli wnętrza, przęsło funkcjonuje jako przestrzeń sklepiona
W Hildesheim pojawia się określenie empora anielska i dotyczy ilości podpór 9, alegoria do 9 chórów anielskich. Kolumny przybrały wielką różnorodność w formach głowic. Skubizowana głowica kostkowa z różnorodną bogatą sztuka rzeźbiarską. W kapitelach pojawiają się sceny narracji z postaciami. Reminiscencją antyczną jest echinus i abakus, każda głowica inaczej zdobiona – niepowtarzalność motywów.
Kolumna z brązu ok. 1020r
Kolumna wolnostojąca ok 4 m wys. na głowicy bała umieszczona scena z ukrzyżowania ale nie zachowała się, stanowiła kultową, antyczną formę, cała dekorowana fryzem ze scenami chrystologicznymi ( nawiązuje do kolumn strzelińskich, Strzelno – podobieństwo kapitel kostkowy ze sceną chrztu Chrystusa). Kolumna w charakterze antyczno-rzymskim wzorem pomnika chwały Chrystusa – relief jak w kolumnie Trajana.
Drzwi z kościoła św. Michała z Hildesheim 1015r
Fundacja bpa Bernwalda, składają się z 16 scen.
Lewa strona – sceny ze starego testamentu, prawa strona – sceny z nowego testamentu.
Wykonawców było prawdopodobnie 7, sceny nie są statyczne , występuje poruszenie, najbardziej wypukłe są głowy. Saksońska grupa odlewnicza, zachowały się 23 przekłady drzwi z brązu.
Od IX w pojawiło się nowe środowisko w Niemczech – odlewnictwo w brązie, najważniejsze grupy Magdeburg, Moguncja, Hildesheim. Oprócz drzwi odlewano dzwony, chrzcielnice, płyty nagrobne. Na terenie Francji nie było tak silnego ośrodka odlewnictwa, drzwi do Saint Denis zamówiono prawdopodobnie z Niemiec.
