Niegdyś potężne i rozległe państwo Karola Wielkiego po jego śmierci rozpadło się na trzy części. W X wieku dwie z nich umocniły się szczególnie i zaczęły prowadzić własne życie, co szczególnie widoczne jest w architekturze tych czasów. Królestwo wschodniofrankijskie stało się teraz Świętym Cesarstwem Rzymskim narodu Niemieckiego. Koronacja Ottona III na cesarza w Rzymie powołała do życia imperium, którego główne ośrodki kultury przesunęły się na wschód – do Magdeburga, Hildesheim, Akwizgranu i Trewiru.
Sztuka budowlana w państwie Ottonów wykształciła własny styl. Naśladowała i przekształcała wzory sztuki karolińskiej. Następuje kolejna próba RenovatioImperi, w duchu karolińskim, sztuka ottońska przekształcała się płynnie w sztukę romańską.
Królestwo wschodniofrankijskie – FranciaOrientalis
Sztuka ottońska / Dynastia saska:
Henryk Ptasznik 919-936 / 925 wcielenie Lotaryngii
Otton I 936-973 / 962 koronacja na cesarza
Otton II 973-983
Otton III 983 – 1002
Henryk II 1002 – 1024
Sztuka romańska / wczesna dynastia salicka
Konrad II 1024-1039
Henryk III 1039-1059
Henryk IV 1056-1106
Dojrzała dynastia staufijska / 1140-1250
Sztuka ottońska:
– ograniczona w zasięgu – domena niemiecka;
– jednolita w stylu, konstytuująca się w powolnym, zrównoważonym procesie;
– sterowana odgórnie – państwowa i reprezentacyjna [wzmocnienie władzy cesarskiej wśród konfliktów plemiennych, umocnienie pozycji każdej ze stron w walce o dominacje pomiędzy władzą świecką a duchową – późniejszy spór o inwestyture]
– sztuką dworu cesarskiego i dworów biskupich, a więc sztuką dworską, arystokratyczną
– rozbudowa ośrodków katedralnych
– rozbudowa klasztorów benedyktyńskich
– rozbudowa pfaltz – rezydencja
Zachowanych obiektów niewiele – obiekty ottońskie w czasie późniejszym przekształcały się w budowle romańskie i gotyckie (przykład katedra w Kolonii)
Sklepienia w czasach ottońskich są wprowadzane ale nie w całej budowli (w części absydy, nawy boczne) całe wnętrza sklepione dopiero w sztuce wczesnoromańskiej. Przykładem jest kościół Kanoniczek w Gernrode, w emporach zastosowano sklepienie kolebkowe poprzeczne, komora grobu św. Cyriaka w nawie bocznej zabudowano komorę grobu świętego – w św. wielkanocy odbywają się tu obrzędy liturgiczne.
Kościół św. Cyriaka w Gernrode 961-983 (kościół kanoniczek)
Najstarsza zachowana (nie w całości) monumentalna budowla ottońska pochodzi z 961 roku fundacji margrabiego Gero. Jest to krótka, trzynawowa bazylika kryta stropem. Transept lekko wystający poza obrys naw z dostawionymi absydiolami od wschodu. Prezbiterium zakończone od wschodu absydą, pod spodem sklepiona krypta. Wnętrze trzykondygnacyjne: arkady, empory, okna. Część zach. przebudowana w XII w wg koncepcji dwuchórowej pierwotnie stanowiła przykład westwerku ottońskiego – flankowanego cylindrycznymi wieżyczkami.
– najstarsza zachowana budowla z czasów ottońskich, nie zachowana w całości
– budowla dwuchórowa (bipolarna), dwa chóry równoważące się na przeciwległych końcach
– transept o regulowanym skrzyżowaniu
– masywy zachodnie często spotykane – wyraźne nawiązanie do okresu Karolingów, ale nieco inne
kształtowania: centralna środkowa wieża – wokół niej skupiona u Karolingów, teraz rozbicie na
mniejsze bryły)
– alternacja (naprzemienność) podpór (A-B-A)
Wnętrze
– krypty halowe – wynoszenie poziomu użytkowego chóru nad nawę, jak u Karolingów
– elewacje w nawie (jednolita płaszczyzna muru bez pionowej artykulacji
Krypty
– jedna z najstarszych zachowanych (filarowych) krypt halowych w Europie
– głowice kostkowe – zwarta blokowa bryła umożliwiająca przejście od okrągłej kolumny do
kwadratu kapitelu; zasada w kryptach ottońskich
Niegdyś potężne i rozległe państwo Karola Wielkiego po jego śmierci rozpadło się na trzy części. W X wieku dwie z nich umocniły się szczególnie i zaczęły prowadzić własne życie, co szczególnie widoczne jest w architekturze tych czasów. Królestwo wschodniofrankijskie stało się teraz Świętym Cesarstwem Rzymskim narodu Niemieckiego. Koronacja Ottona III na cesarza w Rzymie powołała do życia imperium, którego główne ośrodki kultury przesunęły się na wschód – do Magdeburga, Hildesheim, Akwizgranu i Trewiru.
Sztuka budowlana w państwie Ottonów wykształciła własny styl. Naśladowała i przekształcała wzory sztuki karolińskiej. Następuje kolejna próba RenovatioImperi, w duchu karolińskim, sztuka ottońska przekształcała się płynnie w sztukę romańską.
Królestwo wschodniofrankijskie – FranciaOrientalis
Sztuka ottońska / Dynastia saska:
Henryk Ptasznik 919-936 / 925 wcielenie Lotaryngii
Otton I 936-973 / 962 koronacja na cesarza
Otton II 973-983
Otton III 983 – 1002
Henryk II 1002 – 1024
Sztuka romańska / wczesna dynastia salicka
Konrad II 1024-1039
Henryk III 1039-1059
Henryk IV 1056-1106
Dojrzała dynastia staufijska / 1140-1250
Sztuka ottońska:
– ograniczona w zasięgu – domena niemiecka;
– jednolita w stylu, konstytuująca się w powolnym, zrównoważonym procesie;
– sterowana odgórnie – państwowa i reprezentacyjna [wzmocnienie władzy cesarskiej wśród konfliktów plemiennych, umocnienie pozycji każdej ze stron w walce o dominacje pomiędzy władzą świecką a duchową – późniejszy spór o inwestyture]
– sztuką dworu cesarskiego i dworów biskupich, a więc sztuką dworską, arystokratyczną
– rozbudowa ośrodków katedralnych
– rozbudowa klasztorów benedyktyńskich
– rozbudowa pfaltz – rezydencja
Zachowanych obiektów niewiele – obiekty ottońskie w czasie późniejszym przekształcały się w budowle romańskie i gotyckie (przykład katedra w Kolonii)
Sklepienia w czasach ottońskich są wprowadzane ale nie w całej budowli (w części absydy, nawy boczne) całe wnętrza sklepione dopiero w sztuce wczesnoromańskiej. Przykładem jest kościół Kanoniczek w Gernrode, w emporach zastosowano sklepienie kolebkowe poprzeczne, komora grobu św. Cyriaka w nawie bocznej zabudowano komorę grobu świętego – w św. wielkanocy odbywają się tu obrzędy liturgiczne.
Kościół św. Cyriaka w Gernrode 961-983 (kościół kanoniczek)
Najstarsza zachowana (nie w całości) monumentalna budowla ottońska pochodzi z 961 roku fundacji margrabiego Gero. Jest to krótka, trzynawowa bazylika kryta stropem. Transept lekko wystający poza obrys naw z dostawionymi absydiolami od wschodu. Prezbiterium zakończone od wschodu absydą, pod spodem sklepiona krypta. Wnętrze trzykondygnacyjne: arkady, empory, okna. Część zach. przebudowana w XII w wg koncepcji dwuchórowej pierwotnie stanowiła przykład westwerku ottońskiego – flankowanego cylindrycznymi wieżyczkami.
– najstarsza zachowana budowla z czasów ottońskich, nie zachowana w całości
– budowla dwuchórowa (bipolarna), dwa chóry równoważące się na przeciwległych końcach
– transept o regulowanym skrzyżowaniu
– masywy zachodnie często spotykane – wyraźne nawiązanie do okresu Karolingów, ale nieco inne
kształtowania: centralna środkowa wieża – wokół niej skupiona u Karolingów, teraz rozbicie na
mniejsze bryły)
– alternacja (naprzemienność) podpór (A-B-A)
Wnętrze
– krypty halowe – wynoszenie poziomu użytkowego chóru nad nawę, jak u Karolingów
– elewacje w nawie (jednolita płaszczyzna muru bez pionowej artykulacji
Krypty
– jedna z najstarszych zachowanych (filarowych) krypt halowych w Europie
– głowice kostkowe – zwarta blokowa bryła umożliwiająca przejście od okrągłej kolumny do
kwadratu kapitelu; zasada w kryptach ottońskich
