Spotkanie biskupów rzymsko katolickich, składające się z 25 sesji; czasy panowania papieża Pawła III, Juliusza III Del Monte; okres kontrreformacyjny – kościół stara się odpowiedzieć na kwestie podstawowe; Pius IV doprowadził sobór do końca;
Zwołanie soboru, próba uratowania jedności Kościoła w miejscowości Trydent;
Papież Pius ustanowił komisję, której zadaniem była rewizja ksiąg liturgicznych
Wydanie Breviarum Romanum (1565) – zwolnił niektóre święta i ich oktawy, dokonał nowej klasyfikacji pozostałych świąt; ustalono 5 klas, a w 1602 dodano jeszcze jedno święto rytu zdwojonego większego;
Zanikła recytacja Oficium jako modlitwy zbiorowej;
Grzegorz XIII zreformował kalendarz i rok liturgiczny
Klemens VIII wprowadził księgi dot liturgii katedralnej – ceremoniał biskupi, rytuał rzymski;
Msza trydencka w swej istocie stanowi oficjalnie przyjętą, trwałą mszę;
Potępienie Lutra i Reformacji
Sztuka Biblią dla analfabetów (tak jak postulował Grzegorz Wielki) – obrazy mają przypominać prawdy wiary i skłaniać do ciągłego ich rozszerzania
Oczyszczenie sztuki z błędów: zabobon (superstitio), lubieżność (lascivia), bezwstydny wdzięk, nieuporządkowanie i nieprzemyślanie;
Zgodność z tekstem Biblii, dosłowne jego przedstawianie, od artysty oczekuje Kościół rzeczowego referatu, opartego na dokumentacji biblijnej i hagiograficznej;
Zakres ograniczeń wąski – dot. one tylko obrazów przeznaczonych do kultu publicznego, jeżeli obraz różni się zasadniczo od dotychczasowych formuł ikonograficznych podlega aprobacie biskupa;
Koniec liberalizmu kościoła w odniesieniu do sztuki
Sztuka potrydencka stała się sztuką ściśle kontrolowaną przez kościół
Produkcja traktatów odnoszących się do teorii ikonografii, których postulaty zwykło się utożsamiać z zaleceniami soboru;
Sztuka nie chce być produktem rzemieślniczym, lecz owocem refleksji i studiów;
1540 zatwierdzenie zakonu jezuitów – mieli prawo chodzić bez habitów, nie kultywowali wspólnego życia i wspólnej liturgii;
1563 ostatnia sesja soboru
1564 zatwierdzenie postanowień soborowych
po soborze zaczęto walczyć ze zbyt lekkim uformowaniem scen biblijnych, malowaniem ich w realiach życia codziennego;
uproszczenie liturgii
odrzucenie apokryfów
odrzucenie tzw. rodzajowości
rozkwit sztuki potrydenckiej – triumf baroku, estetyka barokowa wprzęgnięta w kościół
Pierwsze na ziemiach polski postanowienie o ochronie zabytków;
Obowiązek naprawy i odświeżania obrazów, jeżeli okaże się to niemożliwe, obraz ma być spalony, a popiół wrzucony do piscyny;
Obrazy należy wieszać w odpowiednich miejscach, nie pod oknami, nie wolni ich także przebijać gwoździami;
W 10 punktach wymienia jakie przedstawienia należy usunąć z kościołów:
1.nagość Adama i Ewy,
2. eliminowanie inspiracji apokryficznej (św. Anna z 3 mężami),
3.eliminacja błędów dogmatycznych,
4.ustala typologie przedstawień maryjnych (eliminacja stroju zbyt świeckiego i zagranicznego)
5. nagość Marii Magdaleny
6. zakaz sporządzania wizerunków z życia Chrystusa, odbitych na papierze z wydrukowanymi niemieckimi pieśniami, gdyż przeważnie drukują je heretycy
7. i 8. przedstawiać Chrystusa jako człowieka, a nie Baranka Bożego
9. zakazuje się rzeźbienia w drewnie bukowym
10. zakazuje się rzeźbić lub przedstawiać dzieje świętych na kobiercach, posadzkach, itp.
Wnętrze kościoła: ołtarz – rodzaj sceny dla wiernych
Kościół – pałacem królewskim Chrystusa króla
Najświętszy sakrament prezentowany na ołtarzu gł, przechowywany w tabernakulum
Nisza – tron eucharystyczny, na monstrancję
3 sposoby sensu duchowego pisma: alegoryczny – nawiązujący do przeszłości, prawdy odnosi się do Chrystusa i kościoła; anagogiczny – nawiązuje do teraźniejszości, do rzeczywistości nadprzyrodzonej; topologiczny – do przyszłości, do treści moralnych, pouczenie moralne;
SOBÓR WATYKAŃSKI I
1869 – 1870
Prymat papieża i jego nieomylność;
Przerwany przez likwidację Państwa Kościelnego (wojsko własne)
SOBÓR WATYKAŃSKI II
1962 – 1965
sobór został zwołany bullą Humanae salutis przez papieża Jana XXIII; odbyły się 4 wielkie sesje;
Owocem soboru było wydanie 16 dokumentów;
Sztuka jedną z form dobrej nowiny;
Uznano autonomię sztuki, jej wolność, zasadnicza jej tajemnica
Uchwalono 4 konstytucje o kościele, liturgii, objawieniu bożym,
Uchwalone dekrety i deklaracje o wolności religijnej
Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium,
Sztuka jest zbawienna dla kościoła; chcieli nawiązać współpracę z artystami; tylko artysta może ukazać rzeczy niewidzialne;
